فهرست مطالب

نقد زبان و ادبیات خارجی - سال یکم شماره 2 (بهار و تابستان 1388)

نشریه نقد زبان و ادبیات خارجی
سال یکم شماره 2 (بهار و تابستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/05/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • صفحه 0
  • روشنک پاشایی صفحه 1
    به زعم برخی ادبا و منتقدان، ادبیات کودک جایگاه مناسبی برای جلوه های پسامدرن نیست. این افراد معتقدند که ادبیات پسامدرن دشوار تر از آن است که مورد درک و پسند کودک قرار گیرد. گروهی دیگر از منتقدان، در پاسخ به گروه اول، گفته اند که علی رغم باور عموم، کودکان به این نوع از ادبیات علاقمندند و فرا داستان کودک زمینه ی مناسب را برای نقد یا حتی جایگزینی اشکال سنتی تر ادبی فراهم می آورد. به علاوه، انگیزش تفکرکودک به همان اهمیت ایجاد رضایت در او است، زیرا به ایجاد توانایی نگرش چند جانبه به مسائل می انجامد. در این راستا، منتقدان گروه دوم، ادبیات کودک را به دو دسته ی عمده طبقه بندی کرده اند: ادبیات سنتی واقع گرا و ادبیات فراداستانی. ادبیات فراداستانی به واسطه ی شگردهای ویژه ی نگارش داستان مانند بینامتنیت؛ ایجاد مکالمه میان کودک، نویسنده، و شخصیتهای داستان؛ و تقلید تمسخر آمیز، بیش از ادبیات واقع گرا قادر به انگیزش تفکر کودک است. مقاله ی حاضر تلاشی است برای بررسی مقوله ی ادبیات فراداستانی کودک و رابطه ی آن با انگیزش تفکر کودک. بدین منظور وجوه تمایز و موارد تعامل فراداستان و ادبیات واقع گرا با استفاده از نمونه هایی فراداستانی، از ادبیات کودک ایران، به بحث گذاشته شده اند. این نمونه ها که عبارتند از آقارنگی و گربه ی ناقلا، دیو دیگ به سر، و همان لنگه کفش بنفش، آثار فرهاد حسن زاده هستند.
    کلیدواژگان: ادبیات کودک، فرا داستان، واقع گرا، انگیزش تفکر
  • علیرضا جعفری صفحه 19
    این مقاله به معرفی یک چهره بسیار مهم و ارزشمند شعر مدرن یعنی لورا (رایدینگ) جکسون (1991-1901)خواهد پرداخت. (رایدینگ) جکسون در ایران تقریبا ناشناس است وکسی از عظمت شعر و نوشته های انتقادی او در زمینه ی شعر و نظریه ی شعر اطلاع ندارد. البته (رایدینگ) جکسون حتی در زادگاهش آمریکا و نیز کشورهای اروپائی از جمله انگلیس هم وضعیت بهتری ندارد و به غیر از تعدادی استاد ادبیات و یا علاقه مندان پروپاقرص شعر مدرن تقریبا کسی او را نمی شناسد. از آنجا که (رایدینگ) جکسون تاثیر کلیدی در بوجود آمدن رویکرد بسیار مهم و معروف نقد ادبی یعنی«نقدنو» داشته و نیز از آنجا که اصولا نظریات او درباره ی شعر و زبان شعر جایگاه ویژه ای در روایت داستان شعر مدرن دارد، شناخت او از ضروریات است. او در دهه های بیست و سی قرن بیستم با تمام قدرت شعر سرود و خود را وقف شعر و شاعری کرد و اما ناگهان حدود اوایل دهه ی چهل از شعر سرودن دست کشید و تا آخر عمرش دیگر شعر نگفت و وقت خود را صرف توجیه این عمل و تشریح ویژگی ها و مشکلات زبان شعری نمود. برای فهم بهتر اندیشه های شعری (رایدینگ) جکسون، او با چهره هایی نظیر آی. ای. ریچاردز(1979-1893) و منتقدین نو (که خود البته یکی از پایه گذاران اصلی آن است) مقایسه شده است. همچنین اندیشه های شعری او در پیوند با زیبائی شناسی دیداری و شنیداری مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.
    کلیدواژگان: شعر، زبان شعر، حقیقت، نقد نو، زیبائی شناسی دیداری و شنیداری
  • محمدحسین حدادی صفحه 35
    نمایشنامه ی آدم آدم است نتیجه ی نگرش برتولت برشت به ایدئولوژی مارکسیسم در اواسط دهه ی بیست قرن بیستم است و در راستای مجاب کردن تماشاگر به لزوم تغییر جامعه بر اساس این مکتب قرار دارد. برشت در نمایشنامه ی خود مسخ و استحاله ی شخصیتی را که قادر به گفتن نه نیست، به تصویر کشیده است، فرآیندی که در نهایت منجر به این می شود که او هویت سابق خود را به دست فراموشی بسپارد و من جدیدی را برگزیند. برشت برای نشان دادن لزوم ایجاد تغییرات در جامعه ی سرمایه داری که هر آن چه را با انسانی که قادر به گفتن نه نیست، انجام می دهد– استحاله ی شخصیت اصلی نمایشنامه را به صورت گروتسک به تصویر کشیده است تا تماشاگر را به چالش با این شخصیت فرا خواندو او را وادار کند که با قدرت تفکر خود به مقابله با واقعیت های اجتماعی متجلی بر روی صحنه برخیزد، و در صدد تغییر و تحول اجتناب ناپذیر در جامعه برآید.
    کلیدواژگان: استحاله، هویت، کمونیسم، سرمایه داری، بورژوازی، جامعه بی طبقه
  • امیرعلی نجومیان، هاله رفیع صفحه 51
    مقاله ی حاضر با این پیش فرض آغاز می شود که فلسفه ی غرب همواره با گفتمان تقابلی سخن گفته است. در این گفتمان تقابلی، خودی و دیگری، به خصوص در نقد پسااستعماری، جایگاه ویژه ای دارند. خودی، در عین تمایل به حفظ برتری، دائم در پی نزدیک شدن به دیگری است، اگرچه که این حرکت به سوی دیگری هرگز پایانی ندارد و «دیگری» برای ابد غیر قابل دسترس باقی می ماند. از طرفی نیاز خودی به دیگری رابطه ی بین این دو را به رابطه ای پارادوکسی تبدیل می کند. نگارندگان ادعا می کند که اگر خودی، در حرکتی که برای نزدیک شدن و شناختن دیگری انجام می دهد، از مرزهای تعیین شده پا فراتر بگذارد، هویتش آن چنان تغییر می کند که اگرچه «دیگری» نمی شود، ولی قرابتش را با خودی از دست می دهد و تبدیل می شود به «دیگری» ولی «از نوع دیگر». مقاله حاضر با تمرکز بر رمان در انتظار بربرها نوشته جی. ام. کوتزیا به تحلیل رابطه خود و دیگری می پردازد. این مقاله قسمتی از پژوهشی است که در سطح رساله ی دکترا برای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز انجام می شود.
    کلیدواژگان: خودی، دیگری، استعمارگر، استعمارشده، دیالکتیک ارباب، برده، هگل، هومی بابا، جی، ام، کوتزیا
  • محبوبه فهیم کلام صفحه 67
    در خلق یک اثر ادبی، به ویژه رمان، درونمایه ی داستان و شیوه ی تخیل نویسنده در آن از اهمیت خاصی برخوردار است. در خاطرات آدرین که می توان آن را یکی از آثار برجسته ی نیمه ی دوم قرن بیستم قلمداد کرد، یورسنار رویدادهای تاریخی را با بهره گیری از نیروی تخیل خود و بر اساس دغدغه های ذهنی اش بازآفرینی کرده است. این مقاله می کوشد تا ضمن بر شمردن و تحلیل برخی از مضامین برجسته ی این اثر، این نکته را روشن کند که یورسنار با بازگشت به ساختار سنتی و با روی آوردن به مضامین تاریخی، به احیای سنت های گذشتگان پرداخته است و با تلفیق تاریخ و تخیل زنانه ی خود، ادبیاتی نوین تحت عنوان «ادبیات شگرف» (fantésie)آفریده است تا از این رهگذر نگارنده ی مقاله بتواند برای پرسش های زیر پاسخ مناسبی پیدا کند: خاطرات آدرین، رمانی تاریخی است یا رمانی خیالی؟ در دوره ای که غالب نویسندگان، درونمایه های عصر مدرن را برای آثار خود بر می گزیدند، هدف یورسنار از پرداختن به حوادث تاریخی چه بوده است؟
    کلیدواژگان: رویدادهای تاریخی، تخیل، روم باستان، ساختار سنتی، مرگ
  • جلال سخنور، نرگس منتخبی بخت ور * صفحه 85

    رمان پسا مدرن شیمر نوشته ی جان بارت، شامل سه داستان کوتاه به هم مرتبط است. این مقاله خوانشی است در راستای اهمیت اسطوره ایرانی شهرزاد در اسلوب روایی پسامدرن. «دنیازادیاد» داستان کوتاه اول، اسطوره شهرزاد را در قالبی متفاوت به تصویر می کشد که به نوعی بیانگر تاثیر قصه سرایی در ادبیات پسامدرن است. دو داستان کوتاه دیگر،«پرسید» و «بلروفونیاد»، تحت تاثیر شیوه روایی شهرزاد قرار دارند، بدین معنی که تنها راه ادامه بقا در زندگی واپس گرای امروزی قصه سرایی ست. این سه داستان کوتاه از دیدگاه نقد ساختارشکن ((Deconstruction و با استفاده از نظریه استعاری بودن زبان که توسط پل دمان ((Paul de Man مطرح شده، مورد بررسی قرار گرفته اند. هر متن تنها به خود ارجاع دارد و به عقیده او از صنایع ادبی مختلفی به ویژه استعاره تشکیل شده است. هرصنعت دارای دو وجه لغوی و مجازی است. ارتباط بین این دو صورت چیزی نیست جز در قالب بی ثباتی، درگیری و بی معنایی. پس از آنجا که خود متن در یک خلا معنایی به سر می برد، تلاش برای رسیدن به یک خوانش نهایی و جامع تبدیل به تمثیلی از ناخوانشی می شود. تعارض دو وجه هر استعاره در شیمر، به عنوان مثال استعاره های شهرزاد، دنیازاد، بارت، پرسه، مدوز و بلروفون، مانع خوانشی منسجم از آنها شده و در نهایت منجر به واسازی هر یک از این اساطیر می شود. غیر ممکن بودن عمل خواندن شیمر از چندین منظر دمانی نشان داده شده است: فرازبانی رمان کوتاه اول، «دنیازادیاد»، نقش زندگی نامه خود نوشت در واسازی «پرسید» رمان کوتاه دوم و استفاده از وارونه رویداد (آیرونی) و همچنین ارزش یابی دمانی در «بلروفونیاد» رمان کوتاه سوم.

    کلیدواژگان: ایران در ادب جهان، پسامدرنیسم، اسطوره (شهرزاد)، استعاره، ساختارشکنی، فرازبانی
  • بهمن نامور مطلق صفحه 111
    روش های نقد اسطوره ای در ایران بسیار ناشناخته باقی مانده اند و در این خصوص به جز چند روش معروف همچون سرنمونی یونگی، یا تک اسطوره ای کمبلی، یا نقد اسطوره ای فرای که کم و بیش شناخته شده اند، دیگر روش ها، به ویژه روش های اصلی در عرصه ی ادبیات و هنر همچون اسطوره سنجی؛ اسطوره کاوی؛ و بوطیقای اسطوره ای، هنوز با وجود گذشت سالها از ارائه ی آنها در ایران کم شناخته بلکه ناشناخته باقی مانده اند. این مقاله در نظر دارد یکی از مهمترین این روش ها یعنی اسطوره سنجی را مورد بررسی قرار داده و تا آن جایی که نویسنده ی این نوشتار سراغ دارد، برای نخستین بار به مخاطبان ایرانی معرفی نماید. این روش را ژیلبر دوران در سالهای پس از دهه هفتاد ارائه کرد و دیگر محققان آن را گسترش دادند. مقاله حاضر از دو جهت می تواند حائز اهمیت باشد: نخست اینکه به معرفی یکی از مهمترین روش های نقد اسطوره ای که هنوز هم رایج است می پردازد و دیگر اینکه بستر آشنایی با دیگر نقدهای اسطوره ای به ویژه نقدهای پسین را نیز مهیا می نماید. برای این منظور کوشش می شود چگونگی تکوین این نقد نزد بانی آن مورد مطالعه تحلیلی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: اسطوره سنجی، مطالعات اسطوره ای، ژیلبر دوران، خاویر دو مستر
|
  • Roshanak Pashaee Page 1
    Children’s literature, according to some scholars, is not proper ground for the postmodern on account of the latter being too complicated for a child readership. On the other hand, there are those scholars who maintain that children are absolutely capable of appreciating the postmodern, or more specifically metafiction, and that teaching a child to think is as significant as causing him satisfaction. The second group has divided children’s literature into two main categories: traditional realistic literature, and metafiction. Techniques such as making dialogues between the child, the author, and the characters; intertextuality; and parody, make metafiction more thought provoking than traditional realistic fiction. This research is an attempt to analyze children’s metafiction and the ways it can provoke its non-adult readership into thinking. To do so, I have explored the similarities and differences between children’s traditional realistic fiction and metafiction with reference to Persian works of metafiction such as Mr. Colorful and the Sly Cat, Pot on Head Demon, and The Same Purple Shoe all by Farhad Hasanzadeh.
  • Alireza Jafari Page 19
    The present article is an attempt to introduce the reader to the poetic theory of Laura (Riding) Jackson (1901-1991), who is almost completely unknown in Iran, and still little known even in her home country America. It studies her journey from writing poetry intensely for two decades (1920’s and 1930’s) to stopping writing poetry for the rest of her life. The article would serve at least two purposes. One is to introduce the reader to a poet of very high calibre who played a very important role both in poetic modernism and the emergence of one of the most significant critical approaches of the twentieth century: the New Criticism. The second is to understand a very crucial view of literary and poetic language in twentieth-century poetic modernism. This involves engagement in complicated discussions of visual and aural aesthetics as related to poetic language. A useful matrix to highlight the main features of her poetic theory is comparing her poetic and critical ideas with those of the New Critics and I. A. Richards (1893-1979).
  • Mohammad Hosein Haddadi Page 35
    Man is Man is a reflection of Brecht’s attention towards Marxism in the mid twentieth century. In this drama، he tried to convince the audience that to adhere to Marxism، there must be a social change. In Man is Man Brecht tells the story of the transformation of a character who is not able to say ″No″. In the very long run، this character forgets his identity and selects a new one. In this way، Brecht’s inclination was to create a grotesque of realization in the spectators so that they would launch social and political changes.
  • Amirali Nojoumian, Rafi Haleh Page 51
    The present article starts with this presumption that the western philosophy has always spoken with the discourse of binaries. The binary of self and other has a prominent position amongst others and has been the focus of post-colonialist criticism. The self، while maintaining its superiority، attempts to move towards the other. This movement is never-ending and the “other” remains inaccessible. This need of the self for the other makes this relationship paradoxical. The researchers claim that the self in its attempt to move towards and understand the other has to transgress certain boundaries and this changes its identity. In this position، while the self is not totally the “other”، it maintains a distance from the selfhood and is transformed to “another other”. This article، by focusing on J، M. Coetzee’s Waiting for the Barbarians analyses this curious relationship between the self and the other and is part of a PhD research project carried out at Islamic Azad University، Tehran Central Campus.
  • Mahboobeh Fahim Kalam Page 67
    In the creation of a literary work، especially a novel، the theme of the story and the style of the author''s imagination is of great importance. In Hadrien''s Memoirs، which can be regarded as one of the prominent works of the second half of the 20th century، the author has recreated historical events with the help of her imagination، and based on her own concerns. In addition to enumerating and analyzing some prominent features of this literary work، this essay tries to illuminate the point that Yourcenar has revived her ancestors'' traditions by returning to a traditional structure and using historical contents، and has created a modern literature under the name of «Fantasy Literature» by combining history with her feminine imagination. Thus، the writer of this essay attempts to answer these questions: Is Hadrien''s Memoirs a historical novel or an imaginative one? In a period when most authors chose the theme of modern age for their works، what might be Yourcenar’s purpose in dealing with historical events?
  • Jalal Sokhanvar, Narges Montakhabi Bakhtvar Page 85

    The major aim of this study is to show the impact of myth of Scheherezade on the postmodernist narrative style of John Barth. It also tends to subvert Barthian subverted mythology or worldview in the light of Paul de Man''s deconstructive perspectives. The decentralization of what Barth considers as the replenishment of used-up literary conventions in its turn can be decentralized by de Manian rhetorical reading of the text. This article is a reading of Chimera as related to a two-step de Manian reading strategy; first، the detection of figures of speech or topological language and the aberration of each trope، second، the exemplification of allegory of reading in each of the novellas. As de Man proclaims، all the languages are figural، in other words، constituted of denominative and conceptual spheres. The conflict between the two is never resolved within a text and culminates into an aberrant aporia. Such a loophole is what causes the impossibility of reading in any text.

  • Bahman Namvar Motlagh Page 111
    Mythological criticism has remained quite unknown in Iran despite its prevalence and popularity. And except for a few famous methods such as Yung’s prototypes، Campbell’s monomyth، or Frye’s Archetypal approach، other basic approaches to the study of myths in literature - like mythocritique، mythanalyses، or the poetics of myth - have been totally neglected in Iran notwithstanding the fact that they have been already presented to the Iranian audience. This paper tends to introduce one of the most significant approaches to the study of myths called mythocritique to Iranians for the first time. This approach was first posed by Gilbert Durand in the 70’s and was then developed by other researchers. The present article could then be significant from two aspects: first، it introduces one of the most important methods of myth criticism that is still at work; secondly، it would pave the way for the introduction and discussion of other mythological criticisms، especially the recent ones. Hence، it tries to follow the formation and evolution of this method as with its primary creator.